پیشگام مهندسی زلزله ایران: مقاوم سازی بافت‌های فرسوده در کشور نباید روندی مقطعی داشته باشد

پیشکسوت دانش مهندسی زلزله در ایران با تاکید بر ضرورت برخورد معقول با مساله بازسازی و مقاوم سازی اظهار داشت: روند مقاوم سازی بافتهای فرسوده در ایران باید روندی دائمی باشد نه آنکه هر گاه زمینلرزه ای مانند زلزله 1382 بم رخ می دهد موجی از درخواست برای مقاوم سازی برخاسته و سپس فرو بنشیند.

به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، مهندس علی اکبر معین فر، پایه گذار شبکه شتابنگاری ایران و عضو هیات موسس انجمن ژئوفیزیک ایران در سال 1354 که در نشست انجمن در یادمان دهمین سالروز زلزله پنجم دی ماه 1382 بم در محل موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران سخن می‌گفت، ضمن عرض تسلیت و ابراز تاسف از جان باختن بیش از سی هزار نفر از هموطنان در زلزله بم به موقعیت این شهر در نقشه پهنه بندی خطر زلزله ایران و تعیین خطر نسبی بالا برای این شهر در این نقشه قبل از رخداد زلزله 1382 اشاره کرد و گفت: همیشه یکی از چالش ها در نقشه های پهنه بندی خطر به ویژه پس از رخداد زمینلرزه ها، این نکته است که آیا این میزان خطر نسبی اعلام شده در این محدوده زلزله زده از قبل درست برآورد شده است یا نه.

این استاد پیشکسوت مهندسی زلزله که آغازگر تدوین بسیاری از آیین نامه ها و دستورالعمل‌های فنی ساختمان از جمله آئین‌نامه زلزله ایران در دهه 1340 بوده در ادامه به اهمیت رعایت حداقل‌های مطرح شده در آئین نامه های زمینلرزه اشاره و تصریح کرد: بسیاری از ساختمان‌هایی که در زلزله های ایران فروریخته وموجب تلفات شده اند، ساختمانهایی بوده اند که حداقلهای مهندسی ارائه شده در آیین نامه 2800 در آنها رعایت نشده اند.

وی همچنین بر اهمیت برخورد معقول با مقوله بازسازی و مقاوم سازی تاکید و خاطرنشان کرد: همزمان با این مساله باید به واقعیت بافت های فرسوده سنتی در بسیاری از شهر ها و روستاهای ایران توجه کرد و با توقعی معقول نسبت به بازسازی و نوسازی این بافتها توجه داشت. بسیاری از بافت شهری و روستایی در ایران متاسفانه از همین بافت فرسوده شکل گرفته و بسیار از این شهر ها و روستاها در نواحی لرزه خیز و با ریسک بالای زلزله واقع شده اند.

موسس شبکه شتابنگاری کشور در پایان به شتاب زمینلرزه بم اشاره کرد و گفت: با این که زمینلرزه بم حدود یک درجه از زلزله 1375 طبس (با بزرگای 7.4) کوچکتر بود، ولی عملا به دلیل قرار گیری شهر بم در مجاورت کانون زلزله و عمق کم زلزله بم، شتاب حداکثر به ویژه در مولفه قائم در زلزله بم به حدود یک g (معادل شتاب جاذبه زمین) رسید شبیه به آنچه در شتابنگاشت زلزله طبس مشاهده شد. ایستگاه شتابنگاری بم در محل فرمانداری سابق بم و ایستگاه شتابنگاری طبس در محل بیمارستان طبس واقع بود و هر دو شتابنگاشت از اهمیت بین‌المللی از نظر مشخص کردن وضعیت جنبش شدید زمین در حوزه نزدیک کسل در یک زمینلرزه شدید برخوردارند.