شایع ترین حوادث ساختمانی در ایران کدامند؟

بنا به گزارش وب سایت رسمی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور(شورای مرکزی)

هم اکنون 46 درصد کل حوادث ناشی از کار در پروژه های ساختمانی اتفاق می‌افتد که متاسفانه 70 درصد آن منجر به مرگ و میر نیروی کار می‌شود. با این حال، "گودبرداری"و"ریزش ساختمان" دو علت مهم در بروز حوادث این بخش هستند.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور به نقل از خبرگزاری مهر، بر اساس استانداردهای بین المللی هر حادثه منجر به فوت باعث از بین رفتن 7500 روز کاری می شود و طبق آمارهای بین المللی هر ساله 60 هزار حادثه منجر به فوت در کارگاه های ساختمان سازی کشورها رخ می دهد.

براساس آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی،46 درصد حوادث منجر به فوت کشور ما در کارگاه های ساختمان سازی اتفاق می افتد که البته گودبرداری و ریزش ساختمان؛ بیشترین سهم را در بروز حوادث به خود اختصاص داده اند.

به صورت کلی حوادث و بیماری های ناشی از کار 4 درصد از تولیدات ناخالص داخلی را به خود اختصاص می دهد. با این حال سالیانه 270 میلیون حادثه در محیط های کاری رخ می دهد و 160 میلیون بیماری شغلی گزارش می شود.

ثبت 60هزار مرگ در پروژه‌های ساختمانی

آمارها نشان می دهد 80 درصد حوادث شغلی ناشی از خطاها و رفتارهای انسانی است. تاکنون 23 درصد از حوادث ساختمانی هنگام عملیات گودبرداری و آماده سازی زمین به فوت کارگران منجر شده است.

با این حال، آمار مربوط به حوادث ناشی از کار در ساختمان سازی های ایران نسبت به متوسط جهانی بسیار بالاتر است که نشان دهنده لزوم تدوین برنامه های پیشگیرانه، صرف هزینه از سوی دولت و آموزش به کارفرمایان در اینگونه پروژه ها است.

هر ساله 17 درصد حادثه مرگبار در کارگاه های ساختمانی جهان اتفاق می افتد که در ایران این میزان بالغ بر 46 درصد است که بیانگر فاصله معنادار وقوع حوادث ناشی از کار ساختمانی در ایران نسبت به کشورهای دیگر است.

تاکنون در این زمینه آئین نامه ها و دستورالعمل های فراونی تدوین و برای اجرا ابلاغ شد اما عدم وجود ضمانت اجرایی کافی، ضعف دولت در انجام بازرسی و کنترل های لازم و همچنین تمایل کارفرمایان به کسب بالاترین سود در کارگاه های ساختمانی و حذف هزینه های حیاتی ارتقای ایمنی در این کارگاه ها؛ باعث وقوع حوادث مرگبار برای نیروهای شاغل در این بخش می شود.

وقوع 46 درصد حوادث مرگبار در ساختمان

یکی از مهم ترین آئین نامه های موجود در این بخش که شامل 9 فصل و 329 ماده است به استناد مواد 85 و 86 قانون کار در اردیبهشت ماه سال 81 تدوین و در شهریور همان سال به تایید وزیر وقت کار و امور اجتماعی نیز رسیده که هدف اصلی آن "پیشگیری از حوادث منجر به صدمات و خسارات جانی و مالی در عملیات ساختمانی و تامین ایمنی و حفاظت نیروی انسانی شاغل در کارگاه های ساختمانی" اعلام شده است.

بر پایه این گزارش، درگیری با ماشین آلات، ریزش آوار و گودبرداری، سقوط از ارتفاع، سقوط اشیاء و انفجار به عنوان مهم ترین عوامل وقوع حوادث ساختمان سازی کشور شناخته می شود.

همچنین عدم تهیه و استفاده از وسایل حفاظت فردی، بی احتیاطی حادثه دیده، عدم نظارت کارفرما، نقص فنی بالابر، اعمال روش کار ناایمن، نبود مهارت لازم برای انجام کار و استفاده از ابزار کار ناایمن نیز از مهم ترین دلایل و خطاهای انسانی در بروز حوادث ناشی از کار در پروژه های ساختمانی کشور است.

به صورت کلی وقوع حوادث مختلف در زمان احداث ساختمان در کشور چند نتیجه تلخ عمده را درپی خواهد داشت که به فوت، نقص عضو، شکستگی و سایر مصدومیت ها تقسیم می شود.

جدول مهم‌ترین دلایل وقوع حوادث ناشی از کار ساختمانی

درگیری با ماشین آلات

ریزش آوار و گودبرداری

سقوط از ارتفاع

سقوط اشیاء

انفجار

شایع‌ترین خطاهای انسانی

عدم تهیه و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی

بی احتیاطی حادثه دیده

عدم نظارت کارفرما

نقص فنی بالابر

انجام روش کار ناایمن

عدم وجود مهارت لازم

استفاده از ابزار کار ناایمن

عدم تهیه و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی

فوت افراد

نقص عضو حادثه دیده

شکستگی اندام ها

سایر مصدومیت ها

حمید حاج اسماعیلی با تاکید بر اینکه قوانین و پیش بینی ها در این بخش مناسب است، ضعف نظارت و بازرسی از سوی دولت را مهم ترین عامل بالا بودن آمار حوادث ناشی از کار ساختمانی در کشور اعلام کرد.

نماینده کارگران در هیئت حل اختلاف، اظهار داشت: بازنگری در مکانیزم های بازرسی از کارگاه های ساختمانی و ایجاد یک بانک جامع اطلاعاتی؛ از مهم ترین نیازهایی است که در این بخش باید جدی گرفته شود.

حاج اسماعیلی خاطر نشان کرد: عدم برنامه ریزی دقیق در زمینه انجام بازرسی و نظارت در پروژه های ساختمانی به منظور تجهیز کارگاه ها به یک چالش جدی در این بخش تبدیل شده و بالا بودن آمارهای حوادث در ساختمان سازی ها نشان دهنده وجود ضعف های فراوان در این حوزه است.

این مقام مسئول کارگری کشور، از امکان واگذاری بازرسی ها و نظارت بر پروژه های کارگاهی به بخش خصوصی انتقاد کرد و گفت: به نظر نمی رسد بخش خصوصی بتواند در این زمینه بازرسی های دقیقی را انجام دهد. اساسا اعمال مدیریت در مورد نیروی انسانی و سرمایه های کشور، کار ساده ای نیست.

اول ایمنی؛ بعد کار

وی نصب تابلوهای "اول ایمنی، بعد کار" در برخی پروژه های شهری و کارگاه ها را یک حرکت مناسب در جهت فرهنگ سازی ارتقای سطح سلامت و جلوگیری از بروز حوادث ناشی از کار قلمداد کرد و بیان داشت: علاوه بر وجود ضعف نظارتی دولت در کارگاه های ساختمانی به منظور اجباری بودن استفاده از ابزارهای ایمنی؛ کسب سود بیشتر نیز مانعی است که کارفرمایان را برآن می دارد تا در این زمینه هیچگونه هزینه ای را نداشته باشند.

نماینده کارگران در هیئت حل اختلاف، از سوددهی بالای 50 درصدی در کارگاه های ساختمان سازی خبر داد و گفت: ضعف در نظارت های دولت و جدی نبودن کارفرمایان در لزوم به کارگیری ابزارهای حمایتی نیروی کار در زمان اجرای پروژه ها؛ باعث بروز حوادث مختلف ساختمانی در کشور می شود.

حاج اسماعیلی یکی از دلایل بکارگیری اتباع بیگانه غیرمجاز در کارگاه های ساختمانی از سوی بیشتر کارفرمایان را نپرداختن هزینه های مربوط به ارتقاء ایمنی نیروی کار در زمان اجرای پروژه، فرار از تحت پوشش قرار دادن نیروی کار و همچنین پرداخت دستمزدهای پایین به منظور بالا بردن میزان سود در پروژه دانست و تاکید کرد: این نوع پیگیری ها وظیفه دولت است.