انتخابات هفتمین دوره نظام مهندسی پیشرو است. طبیعتا یکی از مهمترین انتخابات مربوط به استان تهران، انتخابات هفتمین دوره هیات مدیره نظام مهندسی است که طبق قانون از پاییز امسال روی کار آمده و مسئولیت کاری خود را آغاز خواهد کرد. دوره آتی سازمان نظام مهندسی ویژگی خاصی دارد. در شرایط کنونی نظام مهندسی در کشور دو دهه را پشت سر گذاشته است و اکنون 20 سال از زمان تصویب قانون نظام مهندسی در مجلس شورای اسلامی میگذرد.
در این دو دهه روند تکامل مجموعه نظام مهندسی شامل قوانین و مقررات و همچنین ساختار، سازمان و فعالیتهایی است که سازمان نظام مهندسی انجام داده است. در این رابطه میتوان گفت یک روند رشد یابنده وجود دارد اما رشد نظام مهندسی در همه ابعاد به صورت متوازن و کارآمد نبوده است.از این رو یکی از مهمترین رسالتهای مدیریتهای نظام مهندسی استانها و همچنین نظام مهندسی تهران در ابتدای دوره آینده این است که یک آسیب شناسی جامع از روند فعالیت سازمانهای نظام مهندسی و خدمات نظام مهندسی در کشور داشته باشد. در واقع از نحوه انجام فعالیتها تا کیفیت انجام این فعالیتها باید مدنظر قرار گیرد تا برای بهبود و ارتقای این سازمان تلاشهای موثری صورت گیرد.
قطعا قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان که در سال 1374 به تصویب رسیده و از همان زمان اجرا شده است دارای کمبودها و کاستیهای فراوانی است. از این رو آنچه اهمیت دارد این است که با همکاری و کمک مدیریتهای نظام مهندسی این قانون مورد بازنگری قرار گرفته و اصلاحات لازم در آن صورت گیرد. سازمان نظام مهندسی از یک پشتوانه 20 ساله فعالیت برخوردار است که باید از این تجربه جهت بهبود قوانین نهایت استفاده را ببرد. همچنین باید از مشارکت جامعه مهندسین ایرانی که در عرصه ساختمان فعالیت میکنند حمایت کرد. این افراد یک ظرفیت بسیار با ارزشی در قالب سرمایههای اجتماعی ایران هستند و مشارکت بیشترآنها در این آسیب شناسی و ارایه راهکار جهت بهبود و اصلاح، بسیار تاثیرگذار خواهد بود. یکی از نقایص کار در 20 سال گذشته مشارکت محدود مهندسان بوده است. به خصوص نیروهای با تجربه و حرفهای و همچنین شرکتهای حقوقی که توانایی و قابلیت بسیار زیادی برای حضور در این عرصه داشتهاند. درواقع این افراد باید با حضور بیشترشان کمک کنند تا روند اصلاح و بهبود فعالیتهای نظام مهندسی بصورت رشد یابنده ادامه پیدا کند.
مساله دیگر توجه به برنامه محوری است. هرسازمان اگر نگاه برنامه محور به فعالیتهای خود نداشته باشد طبیعتا غرق در فعالیتهای جاری و روزمره خواهد شد. سازمان نظام مهندسی نیز امروزه مسائل مختلف جاری در پیرامون و حاشیه خود دارد. پس هیاتهای مدیریت نظام مهندسی باید از این مسائل روزمره خود فارغ شوند و باید آن را به ظرفیتهای بیرونی و شرکتهای دیگر برون سپاری کنند و خود بتوانند روی برنامههای توسعه و پیشرفت نظام مهندسی تمرکز داشته باشند. مرحله بعدی پس از آسیبشناسی، تدوین یک برنامه عملیاتی و قابل دستیابی و آرمان گراست که باید همه مدیریتها به آن توجه داشته باشند. اگر مدیریت سازمان نظام مهندسی ساختمان در هر استان توانست یک برنامه سه ساله مناسب برای خود تدوین کند، رمز موفقیت نظام مهندسی در استانها برای همیشه رقم خواهد خورد. نکته دیگر اینکه؛ در فعالیت دوره هفتم سازمان نظام مهندسی باید مقوله شایستهسالاری مدنظر قرار گیرد. در جمع مهندسان کشور، نخبگان و نیروهای با تجربه بسیار زیادی وجود دارند که باید نظام مهندسی از وجود آنها استفاده کند. نیروهایی که بازدهی و ظرفیتهای کمیدارند نمیتوانند مشکلات نظام مهندسی کشور را حل کنند.
در هر جامعه و سازمانی نخبگان آن باید در راس مسئولیتهای امور داخلی سازمان قرار بگیرند و آنها را قانع کرد و به میدان آورد تا مقوله شایسته سالاری به خوبی در نظام مهندسی محقق شود. اکنون در برخی از مدیریتهای فنی و مهندسی نظام مهندسی، تحصیل کردههای رشته ادبیات فارسی، روانشناسی و رشته زبانهای خارجی غیر ذی ربط مشغول به کار هستند. در حالیکه باید نخبگان و خبرگان مهندس در مدیریت سازمان نظام مهندسی دعوت شوند و به کار گرفته شوند و از آنها در امور یاری گرفته شود تا بتوانند چرخ امور نظام مهندسی را با آگاهی و خردورزی بچرخانند.
مساله مورد توجه دیگر، هماهنگی است که باید در ترکیب هیات مدیره وجود داشته باشد. یکی از نقائص ساختارهای نظام مهندسی تعداد زیاد هیات مدیره سازمانهای نظام مهندسی است، بخصوص برای استانهایی که بیشاز چندین هزار مهندس دارند. این تعداد اعضای هیات مدیره که مطابق قانون مشخص شده است بسیار زیاد است و همین تصمیم گیریها را سخت خواهد کرد.
اگر برای هرموضوعی هرکدام بخواهند 10 دقیقه اظهار نظر بکنند، ببینید چه وقت زیادی برای اجرایی شدن یک تصمیم صرف خواهد شد. میتوان یک جمع 25 نفره به عنوان شورای نمایندگان مهندسان یا هیات امنای نظام مهندسی استان تهران و سایر استانها حضور داشته باشند که کارشان نظارت بر امور اجرایی هیات مدیره باشد. درواقع این تعداد نفرات در کسوت هیات مدیره و به عنوان مجموعهای که مدیریت سازمان را انجام میدهند و وظایف خاص مدیریتی دارند صحیح نیست. به هرحال تا اصلاح قانون نظام مهندسی راهکار چابک سازی هیات مدیران این سازمان این است که افراد داوطلبی که در آینده انتخاب خواهند شد باید روحیه انتقاد پذیری و انعطافپذیری و توجه به نظریات جمعی داشته باشند زیرا با داشتن ویژگیهای کار جمعی هیات مدیرهای که به سازمان نظام مهندسی راه پیدا خواهد کرد میتواند کارآمد باشد.
*وزیر نیروی دولت اصلاحات
منبع:روزنامه مردم سالاری